Βιολί, ενας ήχος μαγικός

«Κάμε τόπο να διαβώ! Εγώ, το βιολί, που με βλέπεις τώρα κορδωμένο στη βιτρίνα μέσα, ήμουνα λέφτερο πουλί! Λάλησα σε γάμους και σε πανηγύρια κι έκλαψα πάνου σε μνήματα! Ανέβαινα σε πάλκα και με τη φωνή μου λιώνανε σόλες απ' τον χορό. Τραγούδησα, ταξίδεψα, είδα κόσμο! (...) Το τι έπαιξα εγώ δεν το βάνει ο νους σου: Σ' ούλους τους τόπους είχα να τους μολογήσω τα δικά τους, για να ανοίξει η ψυχή τους». 

(απόσπασμα από το βιβλίο : Ενα βιολί διηγείται)

Το βιολί είναι έγχορδο μουσικό όργανο που παίζεται με δοξάρι. Το συνολικό μήκος του οργάνου είναι περίπου 60 εκ., ενώ το μήκος του ηχείου μόνο 35 εκ. Το ηχείο μοιάζει σχηματικά με τον αριθμό 8 και απαρτίζεται από δύο κυρτά και ένα κοίλο μέρος.

Οι τέσσερις χορδές του βιολιού διαφορετικού πάχους είναι κατασκευασμένες από ατσάλι, ενώ πολλοί σολίστες χρησιμοποιούν εντέρινες ή μετάξινες με περιέλιξη ασημιού αρχικά από έντερο ζώων και αργότερα από χαλκό και χάλυβα, που κουρδίζονται κατά διαστήματα πέμπτης και η μουσική του έκταση περιλαμβάνει 44 χρωματικούς φθόγγους.
Το δοξάρι του βιολιού είναι ένα τόξο, με το οποίο τεντώνονται 150-250 τρίχες αλόγου. Οι τρίχες αλείφονται με κολοφώνιο για να «πιάνουν» καλύτερα στις χορδές.
Το βιολί εμφανίστηκε τον 16ο αιώνα ως εξέλιξη του μεσαιωνικού Φιντλ (αγγλ. fiddle), όργανο που χρησιμοποιούσαν οι τροβαδούροι για να συνοδεύουν τα τραγούδια τους και του ιταλικού Λύρα ντα μπράτσο (ιταλ. lira da braccio).
Τη σημερινή μορφή του την πήρε κυρίως στην Ιταλία, όπου μεγάλες οικογένειες κατασκευαστών όπως οι Αμάτι, Γκουαρνέρι και Στραντιβάριους, δημιούργησαν θαυμάσιας ακουστικής όργανα που μέχρι και σήμερα θεωρούνται αξεπέραστα. Κατά την εποχή της αναγέννησης δημιουργήθηκαν σημαντικές σχολές βιολιού, που άκμασαν στη Βενετία, τη Μπολώνια, τη Φλωρεντία, τη Ρώμη και σε άλλες ιταλικές πόλεις.
Τα πρώτα βιολιά χρησιμοποιήθηκαν για την εκτέλεση έργων λαϊκής και χορευτικής μουσικής. Οι περισσότεροι μεγάλοι συνθέτες έγραψαν μουσική για σόλο βιολί, μεταξύ των οποίων οι δάσκαλοι του Μπαρόκ Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ και Γκέοργκ Φρήντριχ Χέντελ. Στη συμφωνική ορχήστρα είναι το αρχαιότερο και κύριο μελωδικό όργανο και διαφοροποιείται σε δυο ομάδες, τα πρώτα και τα δεύτερα, όχι λόγω κάποιας κατασκευαστικής διαφοράς αλλά εξαιτίας της διαφορετικής μουσικής γραφής.

Πού οφείλεται ο θεϊκός ήχος των βιολιών Stradivarius;

Ο θεϊκός ήχος που βγαίνει από τα διάσημα βιολιά Stradivarius, έχει δημιουργήσει μύθους, άλλα έχει προκαλέσει και την περιέργεια των επιστημόνων που έκαναν έρευνες και πειράματα για να βρουν από πού προέρχεται ο μαγικός τους ήχος.

Ο διάσημος κατασκευαστής βιολιών Antonio Stradivari χρησιμοποιούσε ένα ειδικό ξύλο από δέντρα που μεγάλωναν στη λεγόμενη «Μικρή Εποχή των Παγετώνων», δηλαδή μεταξύ 1645 και 1715.

Μέσα σε αυτούς τους μεγάλης διάρκειας χειμώνες, το ξύλο των δέντρων αυξανόταν αργά και ομοιόμορφα, αποκτώντας χαμηλή πυκνότητα και μεγάλη ελαστικότητα, αποδίδοντας άριστη τονική ποιότητα ήχου στο βιολί.

Η αστρονομική αξία τους . Στην τιμή των 11 εκατομμυρίων ευρώ πουλήθηκε σε δημοπρασία μέσω διαδικτύου ένα βιολί Στραντιβάριους. Το βιολί ήταν μέρος της συλλογής του ιαπωνικού ιδρύματος μουσικής Nippon και τα έσοδα θα διατεθούν για την ενίσχυση των θυμάτων του σεισμού και του τσουνάμι στην Ιαπωνία.
Σύμφωνα με το BBC, η δημοπρασία οργανώθηκε από τον οίκο Tarisio, αλλά το όνομα του αγοραστή δεν έχει γίνει γνωστό.
Ένας μύθος. Λέγεται οτι ο Αντόνιο Στραντιβάρι, εναπόθετε τα βιολιά του σε συγκεκριμένες ημερομηνίες υπό το φως της Σελήνης, για να αποκτήσουν μια ιδιαίτερη απόχρωση στον Τόνο, σχεδόν εξωπλανητική.

Το πείραμα των επιστημόνων..Ένας δενδροχρονολόγος (ειδικός στη χρονομέτρηση των δακτυλίων) και ένας κλιματολόγος υποστηρίζουν πως το ξύλο αναπτύσσει ειδικές ακουστικές ιδιότητες καθώς "γερνάει" λόγω μιας εκτεταμένης περιόδου ήπιου χειμώνα και καλοκαιριού.

Ωστόσο, οι μύκητες φαίνεται ότι μπορούν να βοηθήσουν! Πιο συγκεκριμένα ο καθηγητής Francis Schwarze, από το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Εργαστήριο Υλικών, Επιστήμης και Τεχνολογίας, κατάφερε την τροποποίηση του ξύλου που χρησιμοποιείται για την κατασκευή «φθηνών» βιολιών μέσω ειδικής επεξεργασίας με δύο είδη μυκήτων: τους physisporinus vitreus και xylaria longipes. «Οι μύκητες υποβαθμίζουν σταδιακά τα κυτταρικά τοιχώματα, προκαλώντας έτσι μια λέπτυνση στο ξύλο.

Αλλά ακόμη και στα τελευταία στάδια της αποσύνθεσης του ξύλου, μια σκληρή δομή παραμένει στη θέση της, μέσω της οποίας ταξιδεύουν τα ηχητικά κύματα», εξηγεί ο καθηγητής.

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες κατασκεύασαν βιολί με το ξύλο αυτό, πραγματοποιώντας ένα πείραμα: Ένας βιολιστής έπαιξε βιολί πίσω από μία κουρτίνα, χωρίς να τον βλέπουν οι ειδικοί και το κοινό, χρησιμοποιώντας ένα βιολί φτιαγμένο από το ξύλο που υπέστη επεξεργασία με μύκητες και στη συνέχεια ένα αυθεντικό Stradivarius του 1711. Το αποτέλεσμα ήταν σημαντικό, καθώς οι θεατές δεν κατάφεραν να διακρίνουν τα δύο βιολιά μεταξύ τους, όσον αφορά στην τονική ποιότητα. «Σκοπός μας είναι να αξιοποιήσουμε την ανακάλυψη αυτή σε εμπορικό επίπεδο, κατασκευάζοντας βιολιά σε χαμηλότερη τιμή αλλά με την ίδια τονική απόδοση των Stradivarius», λέει ο Francis Schwarze.
Γ.Σ.

πηγη:bulgariviolins.gr... pontos news.gr